Европа Иттифоқи (ЕИ) томонидан таклиф қилинган 150 миллиард евролик мудофаа инвестициялари режаси Франция ва Германия ўртасида келишмовчиликларга сабаб бўлди. Берлин ушбу дастурга Туркияни ҳам қўшишни таклиф қилмоқда, Париж эса фақат европалик ишлаб чиқарувчиларни молиялаштиришни талаб қилмоқда.

Кимга устуворлик берилади?

Германия ушбу маблағлардан ЕИнинг ташқи ҳамкорлари — Буюк Британия, Норвегия, Швейцария ва Туркия ҳам фойдаланиши кераклигини таъкидламоқда. Канцлер Олаф Шольц ЕИ мудофаасини мустаҳкамлаш учун ташқи иттифоқчилар билан ҳамкорлик муҳимлигини қайд этди.
Франция эса ушбу маблағлар фақат ЕИда ишлаб чиқарилган қурол-яроғ учун сарфланиши кераклигини талаб қилмоқда. Президент Эммануэль Макрон Европанинг ҳарбий мустақиллигига эътибор қаратиб, маблағларни ЕИдан ташқарида сарфлашга қарши чиқди.

Мудофаа режасига таҳдидлар

Брюссел дипломатлари бу келишмовчилик 150 миллиард евролик жамғарманиамалга оширишни секинлаштириши мумкинлигидан хавотирда. Аввалроқ 1,5 миллиард евролик Европа мудофаа саноати дастури Франциянинг ЕИдан ташқарида ишлаб чиқарилган қисмлардан фойдаланишга қўйган чекловлари сабабли кечиккан эди.

Туркиянинг роли ва эҳтимолий сценарийлар

Туркия НАТО аъзоси сифатида Европанинг мудофаа саноатида муҳим ўрин тутади, айниқса, дронлар ва зарба тизимлари ишлаб чиқариш соҳасида. Германиянинг қўллаб-қувватлаши Туркиянинг Европа хавфсизлигини таъминлашдаги ролини янада кучайтириши мумкин.
ЕИ ушбу тортишувни ҳал қилиш бўйича музокаралар олиб бормоқда. Франциянинг қаршилигига қарамай, жамғарманинг аксарият овоз билан маъқулланиши кутилмоқда, аммо Макрон позицияси сабабли кечиктирилиши мумкин. Яқин кунларда ЕИ етакчилари ва мудофаа саноати вакиллари бу муаммони қандай ҳал қилиш мумкинлигини муҳокама қилишади.

Мавзуга алоқадор